توجه به تجربیات بیماران حین دریافت خدمات درمانی و بهداشتی مفهومی است که مدتیست بر آن تمرکز شده و افراد از حیطه های مختلف دیدگاه شان را مطرح کرده اند، به نوعی سیستم سلامت از رویکرد حرکت به سمت بیمار towards the patients به سمت حرکت با خود بیمار with the patients در لحظه لحظه ارائه خدمت تغییر پیدا کرده است.
در مقاله یکپارچگی در مراقبت سلامت ، چشم انداز و ابعاد مختلف آن بیمار محوری را به این صورت بیان کرده ایم:
“مراقبت های بهداشتی یکپارچه بر نیازها و ترجیحات بیماران تمرکز دارد و همچنین بر برنامه های آموزشی خود مراقبتی متناسب با شرایط فردی تأکید دارد. بیماران به طور فعال در تصمیم گیری شرکت دارند و تشویق می شوند تا نقش فعالی در مدیریت سلامت خود داشته باشند.”
و در این مقاله با جزئیات بیشتری خواهیم پرداخت :
مراقبت بیمار محور یک رویکرد اساسی به ارائه خدمات در حیطه سلامت تبدیل شده است و با کسب آگاهی از متد تفکر طراحی و افزودن آن به حیطه سلامت مفهوم آن شکل گرفته است. به این معنا که افراد عادی جامعه و بیماران در مرکزیت توجه قرار دارند و نیازهای آنها نیروی محرکه همه تصمیمات است! و در آن دو فعالیت کلیدی بسیار مهم تعریف می شود :
- آموزش به بیمار حین دریافت خدمات
- رضایت بیمار از دریافت خدمات
هنگامی که بیماران نقش فعالی در مراقبت از خود ایفا می کنند، توانمند می شوند و نتایج سلامتی بهبود می یابد. مراقبت بیمار محور تجربه بهتری برای بیمار به ارمغان میآورد، درمانهای شخصیسازیشدهتری را ارائه میکند و بر خلاف تصور که شاید با توجه به جزئیات کارمان سخت تر باشد اما ارائه مراقبتهای بهداشتی را سادهتر میکند و به معنای ساده یعنی تصمیمات مراقبت های بهداشتی با مشارکت بیمار، خانواده او و متخصصان مراقبت های بهداشتی به طور مشترک اتخاذ می شود. تا به اکنون در طراحی خدمات الکترونیکی و آنلاین سلامت و طراحی محصول تجهیزات پزشکی بسیار از آن بهره برده اند اما در ارائه درمان های تخصصی و مراقبت های طولانی مدت بیماران نیز اهمیت آن روز به روز روشن تر می شود.
اصول پیاده سازی خدمات بیمار محور چیست ؟
- همکاری و تصمیم گیری مشترک در مراقبت متمرکز بر بیمار
یک اصل کلیدی مراقبت بیمار محور، همکاری و تصمیم گیری مشترک است. بیماران تشویق می شوند و به آنها آموزش داده می شود که به طور فعال در تصمیم گیری های بهداشتی خود شرکت کنند و با تیم پزشکی خود کار کنند. فرآیند تصمیم گیری مشترک تضمین می کند که توصیه های پزشکی همراه با نیازها و ترجیحات بیمار در نظر گرفته می شود.
این رویکرد محیطی سالم را تقویت می کند که به ترجیحات بیمار و خانواده او احترام می گذارد و بیماران را در سفر مراقبت های بهداشتی خود توانمند می کند.
- حرکت در مسیر پیاده سازی مراقبت بیمار محور و ایجاد پایه های آن
شکستن ساختارهای سلسله مراتبی و نقش های سنتی و حرکت به سمت مراقبت بیمار محور ضروری است. این رویکرد نیازمند مشارکت همه ذی نفعان درگیر، از مدیریت کلان یک بیمارستان گرفته تا تیم مراقبت، بیماران و خانوادههایشان است. ایجاد اجتماع (community ) و دیگر پلتفرم های پایش افراد این رویکرد را ترویج می دهد.
از این رو، تحول به سمت مراقبت بیمار محور، سفری است که پتانسیل ایجاد انقلابی بزرگ در صنعت سلامت دارد.
روش کار رویکرد مراقبت بیمار محورچیست؟
- به اشتراک گذاری اطلاعات: متخصصان مراقبت های بهداشتی به سرعت اطلاعات قابل اعتماد را با بیماران و اعضای خانواده به اشتراک می گذارند تا تصمیم گیری را تسهیل کنند.ارائه دهندگان باید به طور معمول با بیماران در مورد وضعیت سلامتی و نتایج درمانی آنها مشورت کنند. شفافیت در ارائه اطلاعات تضمین می کند که بیماران در این سفر تا دریافت نتیجه مطلوب خود احساس امنیت و اعتماد بیشتری داشت باشند.
- احترام به ارزش ها، ترجیحات و نیازهای بیان نشده بیمار و همدلی با آنها : متخصصان مراقبت های سلامت باید علاوه بر آنچه در منابع و گایدلاین ها وجود دارد به ترجیحات بیماران نیز گوش دهند و به آنها احترام گذارند و برای آنها راه حل ارائه دهند. این نیاز ها هم میتواند در رابطه با نیاز های نرم آنها باشد هم میتواند به عوارض درمانی و دارویی آنها اشاره داشته باشد.
- تداوم ارائه خدمات مراقبت سلامت : مراقبت بیمار محور یکپارچگی و تداوم مراقبت را تضمین می کند.ب ه عنوان مثال، باید اطلاعات دقیق همچون نیازها یا محدودیت های غذایی، نسخه های پزشکی، عوارض جانبی برخی داروها، تمرینات لازم و محدودیت های فیزیکی بعد از ترخیص به طور کامل و شفاف با بیماران درمیان گذاشته شود و همچنین امکان دسترسی به پشتیبانی بالینی به طور مداوم برای آن ها امکان پذیر باشد.
- مشارکت و ایجاد انگیزه : بیماران تشویق و حمایت می شوند تا در تصمیم گیری ها مشارکت کنند و در همین راستا به آنها آموزش داده میشود.
- همکاری دو طرفه : بیماران، اعضای خانواده و متخصصان در اجرای تصمیمات به بهتین همکاری می کنند.
از همین رو مطالعاتی که اجرا و ارزیابی تجربی نتایج مراقبت بیمار محور را تایید میکنند، حداقل باید سه اصل مراقبت بیمار محور را شامل شوند و اندازهگیری کنند: میزان ارتباطات ایجاد شده، مشارکت فعال ذی نفعان مختلف و ارتقای سلامت ایجاد شده.
برخی از نمونه های خدمات بیمار محور که به شما به کشف نیاز های دیده نشده کمک می کند :
- فرصتی برای بیماران برای انتخاب وعده های غذایی که دوست دارند.
- تغییر روال قبل از خواب خود بسته به اینکه چه زمانی بیشترین بهره وری را دارند.
- پزشک و بیمار با هم تصمیم میگیرند که آیا درمان خانگی بسته به راحتی فیزیکی بیمار مناسب است یا خیر.
- ارائه پشتیبانی کمکی به بیمار برای انجام مستقل وظایف روزمره، از جمله دسترسی به وسایل کمکی راه رفتن و ویلچر.
- برای بیماران مبتلا به زوال عقل، معرفی اتاق های مدیتیشن، موسیقی یا هنر درمانی، و هر برنامه حمایتی دیگری برای ایجاد یک محیط آرام بخش برای آنها.
- محیطهای اتاق بیمارستان را مطابق با ترجیحات خود سفارشی میکنند، یعنی کنترل صدا، دما و نور را متناسب با نیازهایشان تنظیم میکنند.
- شناخت پیشینه فرهنگی منحصر به فرد بیمار، به عنوان مثال، احترام به باورهای بیمار در مورد تولد، مرگ، بارداری و ترجیحات رژیم غذایی.
- ارائه آموزش تزریق یک داروی خاص و عوارض آن، که ممکن است شامل تعیین قرار ملاقات با یک مربی و دادن اطلاعات در مورد تجویز آن باشد.
تأثیر مراقبت بیمار محور بر سود ایجاد شده در مراکز درمانی و استفاده از منابع مالی :
با گذشت زمان، این روش تأثیر مفیدی بر سود مالی و تخصیص منابع در سازمان های مراقبت های بهداشتی نشان داده است.
به این صورت که بیماران نیز هنگامی که احساس می کنند به آنها گوش داده می شود و به نگرانی هایشان رسیدگی میشود، رضایت بیشتری خواهند داشت و در همین راستا بهره وری و شهرت آنها افزایش و همچنین بازگشت بیمار به آنها بیشتر شده است و در مجموع باعث صرفه جویی در هزینه برای بیماران و مراکز درمانی به صورت مشترک شده است.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4079171/
https://dovetail.com/patient-experience/patient-centered-care/
https://www.ambula.io/the-role-of-patient-centered-care-in-modern-healthcare