انسانها رفته رفته در جریان تکامل ذهنی خود آموختند که میتوان از طبیعت و سایر عناصر برای بهبود بیماریها و مشکلاتی که با آنان مواجه میشوند از داروها استفاده کنند. امروزه داروخانهها و مراکز پخش دارو نقش بسیار مهمی در دنیا دارند. اگر حتی یک روز عملکرد این مراکز دچار اختلال شود، ممکن است اتفاقات جبران ناپذیری بیافتند و جان اختلالاتی بسیاری از بیماران در خطر قرار گیرند.
جلوگیری از بروز خطاهای ممکن در روند عملکرد داروخانهها نیازمند داشتن دانش به روز درباره مدیریت داروخانههاست. این مکانها به صورت شبکهوار به یکدیگر متصل هستند و مانند مهرههای دومینو که پشت سرهم ردیف میشوند، ساز و کار هرکدام، بر دیگری اثر میگذارد. مهم این نیست که درباره یک داروخانه صحبت کنیم یا کل شبکه تأمین دارویی یک کشور، شیوه یکسان است، بلکه این مقیاسها هستند که بزرگ و کوچک میشوند.
حال اولین سوالی که مدیران داروخانه باید از خود بپرسند این است که:
یک داروخانه هدفمند و مدیریت شده چه ویژگی هایی دارد؟
برای داشتن یک داروخانه هدفمند نیاز به این ندارید که حتما از ابتدا مکان بزرگی در اختیار داشته و شهرت زیادی داشته باشید، بلکه داروخانهداری نیز مانند هر شغل و تجارت دیگری از کوچکترین مکانها نیز میتواند آغاز به کار کند. دسترسی به داروهای مهم و حیاتی، داشتن بخشهای مجزا برای خدمات مختلف، تعامل با پزشکان مختلف جهت ارجاع بیماران، موجود داشتن داروهای کمیاب، قرار گرفتن در مکان ایده آل و درآمدزایی مکفی از جمله ویژگیهایی هستند که باعث موفقیت ساز و کار یک داروخانه میشوند.
در ادامه استراتژی های مدیریت داروخانه را برای شما عنوان میکنیم:
انتخاب محل مناسب برای داروخانه (Choosing Suitable Place For Pharmacy)
انتخاب مکان مناسب برای یک داروخانه اولین قدم در مدیریت صحیح آن است. در واقع یک مدیر توانا باید بداند که چه محلی را انتخاب کند که مشتری بتواند به آن دسترسی داشته باشد. برای مثال اگر یک داروخانه در وسط یک بازار بزرگ لباس فروشی افتتاح شود، محل اشتباهی را انتخاب کرده است. زیرا افرادی که معمولا برای خریدن لباس میروند، نیازی به خدمات دارویی ندارند. بنابراین درصد زیادی از جمعیت اطراف داروخانه (هرچند زیاد) احساس نیازی به چنین مکانی ندارند. حال اگر همین داروخانه در کنار یک کلینیک درمانی، درمانگاه یا بیمارستان باشد، کاملا مناسب با نیازهای افراد اطراف خود است و طبعا فروش بالایی نیز خواهد داشت.
ساختن محیط کاری حرفه ای و سازمان یافته (Create a structured work environment)
- محیط کاری یک داروخانه از دیدگاه اخلاقی: محیط کاری یک داروخانه امضای کاری مدیریت آن است. همه چیز باید در جای خود و مرتب قرار گیرد تا مراجعه کننده مشتاق شود باری دیگر در مواقع نیاز به آن محل سری بزند. داروخانه نباید مانند یک محیط صمیمیتر همانند کافی شاپ آنقدر غیررسمی باشد و همچنین مانند یک اداره دولتی نیز نباید محیطی خشک داشته باشد. پرسنل داروخانه باید همکاری متقابل داشته باشند و به یکدیگر کمک کنند. در این محیط احترامها باید حفظ شوند و حد و حدود نیز رعایت شوند.
- محیط کاری یک داروخانه از دیدگاه فیزیکی و نظم: داروخانه نیاز به داشتن قسمتهای مختلف برای امور مخالف است. وقتی مراجعهکننده وارد این محیط میشود، نباید با هرج و مرج روبهرو شود. مشتری قطعا دوباره به داروخانهای که قسمت تحویل نسخه، تحویل دارو، بهداشتی و صندوق آن از هم جدا باشد خواهدد آمد اما به داروخانهای که پرسنل اندک دارد و امور در بینظمی انجام میشوند، نخواهد آمد.
مدیریت کردن دستور دادن نیست (Be a leader, not just a boss)
وقتی سخن از مدیریت به میان میآید، نباید فقط به دستور دادن فکر شود. البته داشتن ژست مدیریت امری الزامی است اما وقتی یک کارمند صرفا دستور دریافت کند، احساس ناامیدی میکند. ولی زمانی که اجرای قوانین در محیطی دوسویه و همراه با احترام رهبر گروه باشد، بازخوردهایی مثبت خواهد داشت.
به علاوه یک مدیر مدبر هرگز فراموش نمیکند که آمووزش درست اولین اصل و روال هرکاری است. او باید زمانی را صرف آموزش دادن به پرسنل صرف کند و در صورت اجرای درست کارها، زمان استراحت یا دادن تشویقی به کارمندان را فراموش نکند.
داشتن قرارداد کاری با پزشکان و بیمه ها Provide Contract with) doctors and insurance companies)
گاه بیماران از طریق پزشکان با یک داروخانه آشنا می شوند. خصوصا بیمارانی که نیازمند به داروهای خاص هستند. در این شرایط معرفی پزشک باعث میشود که داروخانه مورد نظر جهت تهییه دارو بروند. بستن قرارداد با بیمهها نیز میتواند روش خوبی برای شناخته شدن داروخانه باشد.
در دسترس داشتن داروهای کمیاب (Make Aavailable rare medicine)
در کشورهای در حال توسعه و خصوصا کشورهایی که با تحریم مواجه هستند، در دسترس داشتن داروهای کمیاب یک مزیت محسوب میشود. بیماران و مراجعه کنندگان گاه ساعتهای طولانی در پی یافتن داروهای مورد نیاز خود هستند و پیدا کردن یک داروخانه که ان دارو را موجود داشته باشد به مانند یک قایق نجات در میان دریایی پرتلاطم میتواند برای آنان امید بخش باشد. مدیریت کردن یک داروخانه برای موجود داشتن داروهای کمیاب میتواند یک استراتژی عالی باشد.
تربیت پرسنل متخصص (Train up professional employees)
مدیریت درست یعنی تربیت نیروهای حرفهای برای داشتن آیندهای درخشان. برای داشتن محیطی حرفهای در داروخانه تنها نباید به آموزشهای ابتدایی توجه کرد. گاه باید نیروهایی تربیت شوند که مدیریت کردن نیز یاد بگیرند. زیرا ممکن است گاهی مدیریت داروخانه دچار مشکل یا اختلال شود و یک نیروی متخصص میتواند نجات بخش باشد.
نتیجه
مدیریت قطعا کار آسانی نیست. آن هم در یک محیط کاملا تخصصی مانند داروخانه که هم جنبه نجات بخش دارد و هم جنبه تجاری. استراتژیهای نام برده به افرادی که حوزه صنعت دارو فعالیت میکنند یا صاحبان داروخانه میتواند کمک کنند. قطعا یک داروخانه موفق میتواند پایههای یک سیستم دارویی موفق در کشور را بسازد.